Elif CANTENAR
2023 yılı 6 Şubat Pazartesi günü Türkiye saatiyle 04:17’de, ülkenin güneydoğusunda bulunan Kahramanmaraş ilinde 7.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Kahramanmaraş’a ek olarak Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Hatay gibi 10 il ve Suriye depremin en çok etkilediği bölgeler oldu. İnsanları uykuda, soğukta, hazırlıksız yakalayan ve Türkiye’de son 100 yılın en yüksek ikinci şiddetli depremi olarak nitelendirilen bu deprem, öğleden sonra 13:24’te yine Kahramanmaraş’ta 7.6 büyüklüğünde tekrarlandı. Artçı sarsıntılar günlerdir çevre illerde devam ediyor. 13 milyondan fazla insanı etkileyen deprem, Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde gerçekleşti.
Türkiye, bugün büyük bir gündem olan Marmara depremini beklerken, Güneydoğu Anadolu depremi tüm ülkeyi derinden sarstı. Elbette soğuk hava koşulları, depremin beklenmedik bir saatte gerçekleşmesi, depremden etkilenen şehirlerin çokluğu ve bu bölgedeki yapıların yeterince güçlü olmaması, yardım ulaştırma hızını olumsuz etkiledi. Elektrik ve doğalgaz kesintileri, operatör kapasitesinin düşmesi ve deprem bölgelerine ulaşım yollarının kapanması, arama kurtarma çalışmalarını zorlaştırdı. Sadece evler değil, birçok hastane, karakol, tarihi bina ve hatta havaalanı pisti de yıkıldı. Bunun üzerine, Hatay’ın İskenderun Limanı’ndaki konteynerlerde deprem sonrası çıkan büyük yangın halkı endişelendirdi ve yangını söndürme çalışmaları devam ediyor. Tüm okulların bahar dönemine geç başlamasına ve üniversitelerin kampüs ve yurt imkânlarından yararlanabilmesi için bahar dönemine uzaktan eğitimle devam edilmesine karar verildi. Devletin gönderdiği birçok teknik ekip, polis, jandarma ve asker, Türkiye’nin çeşitli illerinden gelen belediyelerin yardım ekipleri, sayısız gönüllü ve yardım dernekleri arama kurtarma çalışmalarında yer aldı. Deprem bölgesinde olamayan insanlar da kan bağışı, bağış, kıyafet ve ihtiyaçlarla destek sağladı. Aynı zamanda çadır, konteyner, mobil su araçları, jeneratör gibi birçok gerekli ihtiyaç, devlet kurumları, özel şirketler ve STK’lar tarafından karşılandı.
Sadece Türkiye değil, tüm dünya çağımızın en büyük felaketlerinden biriyle karşı karşıya. Türkiye, deprem sonrasında resmen uluslararası yardım talebinde bulundu. Suriye Ulusal Deprem Merkezi, bunun tarihlerinde kaydedilen en büyük deprem olduğunu belirtti. Türkiye’de 7 günlük ulusal yas ilan edildi ve bayraklar yarıya indirildi. Depremin ikinci gününde Cumhurbaşkanı Erdoğan, 70 ülkeden ve 14 uluslararası kuruluştan yardım teklifleri aldıklarını açıkladı. Deprem bölgesinde olağanüstü hâl ilan etti. Dünya Sağlık Örgütü, bu deprem için en yüksek seviye olan Seviye 3 Acil Durum ilan etti ve depremin 23 milyon insanı etkilediğini bildirdi. BM Genel Sekreteri ise bu felaketin zamanımızın en büyük doğal afetlerinden biri olduğunu belirterek depremin ciddiyetine değindi. Ülkenin iki önde gelen havayolu şirketi de deprem bölgesinden vatandaşların tahliyesi için uçuşlarını ücretsiz olarak vatandaşların kullanımına açtı. Depremden etkilenen bölgelerde inşaat ekipmanları, yardım kamyonları ve sağlık ekipleri çalışmalarını sürdürürken, toplanan yardımlar, enkaz altından çıkarılan vatandaşlara yapılan gerekli müdahalelerin ardından ısınma, barınma ve beslenme için kullanıldı. Erdoğan, ilk gün bazı zorluklar yaşandığını, ancak ikinci gün hâkimiyet sağlandığını belirtti. Depremin üçüncü gününde Türk borsasında işlemler durduruldu. Adalet Bakanı, deprem bölgesindeki yıkılan binaları yapanlar hakkında soruşturma başlatıldığını açıkladı. Ayrıca, deprem bölgesine ilişkin hukuki ve bürokratik işlemlerin ertelendiği belirtildi. Örneğin, bölgedeki davalar iki ay süreyle ertelendi. Dünya Bankası, Türkiye’ye 1 milyar 780 milyon dolarlık bir kaynak sağlayacağını açıkladı. 11 Şubat’taki konuşmasında Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu depremin 1999 Marmara depreminden 3 kat daha büyük ve 3 kat daha yıkıcı olduğunu vurguladı. Sağlık Bakanı ise olası hastalıkların önlenmesi için kuduz ve tetanos aşılarının deprem bölgesine gönderildiğini söyledi. AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı), depremin yedinci gününde yaklaşık 30 bin kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Arama kurtarma çalışmaları devam ediyor. Ayrıca sahada arama kurtarma ekibi, bağış ve taziye çalışmalarında halen çalışan birçok ülke ve uluslararası kuruluş bulunuyor.
REFERANSLAR
AFAD, “Deprem Kataloğu”, Date accessed: 08.02.2023, https://deprem.afad.gov.tr/event-catalog
BBC NEWS TÜRKÇE, “6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremi”, Date accessed: 12.01.2023,
https://www.bbc.com/turkce/topics/c383emwewmqt
CNN TÜRK, [@cnnturk]. (n.d.). Tweets [Twitter Profile]. Twitter. Date accessed: 12.01.2023,
from https://twitter.com/cnnturk
TRT HABER, “#Deprem Haberleri”, Date accessed: 12.01.2023, https://www.trthaber.com/
TRT HABER, [@trthaber]. (n.d.). Tweets [Twitter Profile]. Twitter. Date accessed: 12.01.2023,
from https://twitter.com/trthaber